z2 Wśród form terapii zajęciowej prowadzonej w DPS w Grazymach należy wymienić: arteterapię (pracownia plastyczna), arteterapię  (pracownia ceramiczna), teatroterapię, muzykoterapię, filmoterapię, biblioterapię, kinezyterapię z ludoterapią, hipoterapię, zooterapię, geoterapię, silwoterapię.

 

Pracownia plastyczna

plastycznaW ramach arteterapii prowadzona jest między innymi pracownia plastyczna. Zajęcia odbywają się w jasnym, przestrzennym pomieszczeniu w budynku wybudowanym specjalnie dla celów terapii zajęciowej.

     W zajęciach uczestniczą mężczyźni, którzy przychodzą tu systematycznie i z zaangażowaniem włączają się w działalność twórczą. Dzięki podejmowanej aktywności realizują cele własnej rehabilitacji (m.in. usprawnianie małej motoryki, rozwijanie zdolności manualnych, kształcenie umiejętności konstrukcyjnych, odreagowywanie złych emocji, rozwój zdolności twórczych, kreowanie pozytywnego myślenia).

     Uczestnicy zajęć w pracowni plastycznej pod kierunkiem i przy pomocy instruktora terapii zajęciowej zajmują się wyrabianiem filcu i z niego tworzą biżuterię (korale, kolczyki). Wykonują też ozdoby świąteczne oraz kartki okolicznościowe. Ozdabiają przedmioty techniką decupage oraz wykonują i malują odlewy gipsowe.

 

Pracownia ceramiczna

    ceramPracownia ceramiczna konfrontuje mieszkańców z gliną. Podczas zajęć wykonują oni prace z odlewów oraz formują glinę ręcznie. Tak powstają między innymi naczynia (kubki, wazony, talerze), biżuteria czy dekoracje świąteczne. Praca w glinie ćwiczy ich sprawność manualną i koordynacje wzrokowo-ruchową. Rozwija wyobraźnię i ciekawość, co może prowadzić do lepszego poznania świata. Mieszkańcy wyjeżdżają często w celu zaprezentowania swoich prac a także ich sprzedaży na różnorodnych wystawach i kiermaszach.

 

 

Teatroterapia

     teatr2012Spośród mieszkańców DPS w Grazymach w grupie teatralnej pod nazwą „Teatr na jedną chwilę” działa kilka osób. Zajęcia na których animator korzysta w pracy z różnych metod – m.in. dramy – pozwalają niepełnosprawnym na wyjście poza własny świat i poza własne ograniczenia. Umożliwiają przezywanie sytuacji, które w rzeczywistości najprawdopodobniej nigdy im się nie zdarzą. Dają też szansę na przetrenowanie sytuacji interpersonalnych zanim te wydarzą się naprawdę.

     Aktorzy – amatorzy mają też, a może przede wszystkim, szansę na wyrażenie własnych emocji.

     Adaptowanie czy tworzenie przedstawień dla potrzeb niepełnosprawnych intelektualnie przebiega na dwóch płaszczyznach. Płaszczyzna pierwsza to proces tworzenia przedstawienia. Płaszczyzna druga, to zorientowanie na produkt końcowy, czyli gotowe przedstawienie.

     Często najważniejsze okazuje się samo działanie czyli tworzenie przedstawienia. Zajęcia teatralne – próby – mogą bowiem doprowadzić do wystawienia przegotowanej sztuki ale przede wszystkim powinny pozwalać uczestnikom na przeżycie radości i zadowolenia z własnej pracy; na budowanie poczucia spełnienia, sukcesu; na wyzwalaniu u nich motywacji do aktywności, do życia.

     „Teatr na jedną chwilę” wystawia swoje przedstawienia na miejscu – dla współmieszkańców i ewentualnych gości. Występuje także w innych domach pomocy społecznej odpowiadając na zaproszenia gospodarzy oraz uczestniczy w przeglądach i festiwalach teatralnych.

 

Muzykoterapia

     DSCN3334Muzykoterapia w DPS w Grazymach prowadzona jest głównie w tzw. kawiarence. Celem jej jest kształtowanie wrażliwości i empatii, stymulowanie do aktywności i kreatywności, wzmacnianie prawidłowych nastawień i postaw, wygaszanie agresywnych reakcji, kształtowanie umiejętności aktywnego słuchania, koncentrowania uwagi, usuwanie napięcia muzyk1psychofizycznego. Mieszkańcy Domu podczas muzykoterapii słuchają muzyki i tworzą muzykę. Uczestniczą w niej niepełnosprawni, dla których gra na instrumencie (np. uderzanie na chybił trafił pałeczką w dzwonki) wydaje się być sposobem komunikowania się z otoczeniem. Widoczne to jest szczególnie u tych mężczyzn, którzy ze względu na stopień niepełnosprawności nie potrafią porozumiewać się za pomocą słów.

kawiarenka2010_4Instrumenty na których grają mieszkańcy (proste instrumenty perkusyjne, gitara, keyboard) pozwalają także na odreagowanie i przekazanie emocji. Oprócz tego, poprzez grę członkowie grupy zajmujący w jej strukturze niskie pozycje często poprawiają swój status poprzez nawiązanie kontaktów pozawerbalnych z liderami i przeciętnymi członkami, kiedy mają szansę pokazać swoje możliwości i cechy w niekonwencjonalny sposób”. Poprawia to ich samoocenę i może przyczynić się w pewnym przynajmniej stopniu do samorealizacji.

W ramach muzykoterapii stosuje się też relaksację polegającą na wspólnym słuchaniu wyciszającej muzyki czy odgłosów natury. Stanowi to prosty środek redukujący napięcia i zwiększający odporność organizmu na stres.

 

Filmoterapia

     kawiarenka_filmoterapiaMieszkańcy, którzy przychodzą do kawiarenki mają okazję uczestniczenia w filmoterapii. W jej ramach oglądają między innymi stare polskie filmy („Sami swoi”, „Czterej pancerni i pies”, „Janosik”). Tego typu filmy cieszą się wśród nich największą popularnością i dla starszych uczestników zajęć stanowią z pewnością swoistą „terapię wspomnień”. Film dostarcza wyjątkowych przeżyć i wzruszeń, straszy, bawi, rozśmiesza. U widza film kreuje postawy, uczy, pozwala na leprze rozumienie świata i siebie samego. Być może dlatego – by lepiej zrozumieć rzeczywistość - niepełnosprawni w Grazymach wciąż chcą oglądać te same filmy.

 

 

 

Biblioterapia

     kawiarenka2010_3Biblioterapia w DPS w Grazymach bazuje głównie na książkach w formie dźwiękowej. Uczestnicy zajęć słuchają zaproponowanego tekstu i po wysłuchaniu dzielą się ewentualnymi refleksjami. W przypadku mieszkańców z głębszym upośledzeniem znaczenie ma sam fakt wspólnego słuchania, bycia razem z innymi i robienia czegoś wspólnie.

     Poza tworzeniem wspólnoty, pokonaniem samotności, biblioterapia grupowa pozwala u słuchających na: zmianę ich  nastroju, pobudzenie wyobraźni, rozwój procesów poznawczych, kształtowanie postaw moralnych i prospołecznych, redukcję stresu.



 

Kinezyterapia z ludoterapią

     t_pilkaTerapia ruchem to organizowanie mężczyznom ćwiczeń, które zachęcą ich do zmiany pozycji - z siedzącej na stojącą – i dodatkowo zmusza do aktywności fizycznej np. kopanie piłki wspólnie z terapeutą lub kolegą. Pretekstem do ćwiczeń usprawniających ogólna kondycję fizyczną ale także do integracji mieszkańców stanowi terapia przez zabawę.




 

Hipoterapia

     hipoterapia2010Dom dysponował /do roku 2019/ do celów hipoterapii dwoma końmi. Kontakt z koniem dla chętnych mężczyzn nie polega jedynie na jeżdżeniu na nim ale także na czyszczeniu zwierzęcia, karmieniu go, sprzątaniu stajni. Terapia z koniem i terapia z jazdą konną przynosi efekty rehabilitacyjne w postaci: zmniejszenia zaburzeń równowagi; poprawę koordynacji ruchowo-wzrokowej, orientacji przestrzennej, rozeznania w schemacie własnego ciała, polepszenie koncentracji uwagi, rozwój samodzielności a także zwiększenia poczucia własnej wartości oraz osłabienia reakcji nerwicowych.



Zooterapia

    z2   Kontakt mieszkańców ze zwierzętami hodowlanymi w gospodarstwie należącym do Domu (owce, kozy, koty), opieka nad nimi, uczą podejmowania odpowiedzialności za drugą istotę żywą, stanowią możliwość prowadzenia aktywnego stylu życia i poczucia, że jest się potrzebnym.

 

 

 


Geoterapia

     pr2Geoterapia realizowana jest przez pielęgnację ogrodu warzywnego i sadu owocowego. Kontakt z ziemią, praca jaką trzeba włożyć, aby uzyskać efekt w postaci warzyw i owoców uczy mieszkańców – podobnie jak zooterapia – prowadzenia aktywnego trybu życia, samodzielności; wdraża do niezależności.
 
 
 
 


Silwoterapia

lesne    Jest to metoda terapeutyczna oparta na kontakcie z przyrodą. Wskazana jest dla osób prowadzących statyczny tryb życia, dla osób potrzebujących wyciszenia. Wielu pensjonariuszy DPS w Grazymach chętnie korzysta z tej formy terapii. Spacer po lesie, ruch na świeżym powietrzu, dotykanie drzew, zbieranie owoców lasu, wpływa kojąco na samopoczucie; dostarcza energii i sił do podejmowania codziennej aktywności.
 
 
 
 

      
kawiarenka1 Pracę terapeutyczną z mieszkańcami zaczyna się zwykle od poprawiania funkcji najmniej zaburzonych. Najważniejszym defektem u osób z niepełnosprawnością intelektualną są nieprawidłowości w przebiegu spostrzegania, różnicowania, porównywania oraz uogólniania. Terapia zajęciowa musi uwzględniać wszystkie uszkodzenia. Zajęcia prowadzi się całościowo, uwzględniając w bardzo szerokim zakresie indywidualne właściwości psychofizyczne poszczególnych mieszkańców. Zakres działalności korekcyjnej prowadzi się wokół poprawiania motoryki, mowy, samoobsługi i zachowania w środowisku społecznym. Miejscem tej działalności jest warsztat terapii zajęciowej.

     Metody  to przede wszystkim ukierunkowana zabawa, dobrze zorganizowana praca dająca zamierzone efekty, ćwiczenia w mówieniu, samoobsłudze.

     Wszystkie proponowane w DPS formy terapii zajęciowej, wysiłki instruktorów terapii, skupiają się na człowieku niepełnosprawnym i jego potrzebach. Mają na celu jego usprawnienie, rozwój i polepszenie jakości życia na tyle, na ile jest to możliwe.

 

 


Oprac. na podstawie: Sławomir Szatkowski „Terapia zajęciowa w Domu Pomocy Społecznej w Grazymach jako forma rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną”. Praca dyplomowa napisana pod kierunkiem dr Marty Wójcik. OLSZTYŃSKA  SZKOŁA  WYŻSZA im. Józefa  Rusieckiego WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY